Λυγουριό: Το ιστορικό πάνω χωριό μπορεί να γίνει πόλος ανάπτυξης;

Το Λυγουριό αποτελούσε ανέκαθεν πέρασμα για τους επισκέπτες του αρχαιολογικού χώρου της Επιδαύρου. Γνωστοί ηθοποιοί, σκηνοθέτες, καλλιτεχνικά «τέρατα» του θεάτρου και των τεχνών αγάπησαν αυτόν τον τόπο, αναμείχθηκαν με τους ντόπιους, έκαναν καθημερινότητά τους τις συνήθειες των μόνιμων κατοίκων, αλλά και μεταλαμπάδευσαν σε αυτούς την αίγλη τους και τις συνήθειες τους.

Δεν είναι λίγοι αυτοί που από την δεκαετία του 1950, την θερινή κυρίως περίοδο εγκατέλειπαν το κλεινόν άστυ και μετακόμιζαν στο Λυγουριό, για να βρίσκονται κοντά στο Αρχαίο Θέατρου της Επιδαύρου, αλλά και να χαλαρώνουν στην ξεγνοιασιά του χωριού.

Έχοντας όλες τις προϋποθέσεις όμως, το Λυγουριό ποτέ μέχρι σήμερα δεν αναπτύχθηκε τουριστικά για τον πολύ κόσμο, αλλά έμεινε μέχρι τώρα απλά ένα πέρασμα, για τον αρχαιολογικό χώρο της Επιδαύρου ή μια στάση για φαγητό στις ταβέρνες. Κάποιοι – τα περασμένα χρόνια - έκαναν την αρχή και αγόρασαν κάποια από τα εγκαταλλελημένα σπίτια του ιστορικού πάνω χωριού, τα ανακατασκεύασαν και απολαμβάνουν εκεί ένα μεγάλο χρονικό διάστημα της χρονιάς, ή πετάγονται τα Σαββατοκύριακα και τα καλοκαίρια.

Ο ίδιος ο δήμος Επιδαύρου όπου υπάγεται το Λυγουριό, πάντα είχε ως πλάνο την ανάπτυξη, όμως δεν έβρισκε τον τρόπο, ελπίζοντας μόνο στην ιδιωτική πρωτοβουλία, που σκόνταφτε με την σειρά της στην έλλειψη υποδομών. Αλλά φαίνεται ότι πλέον ένα πλάνο μπαίνει σε εφαρμογή, με προοπτική για να γίνει το ιστορικό πάνω χωριό ένας πόλος έλξης. Μια απλή, αλλά σημαντική κίνηση αναβάθμισης και βελτίωσης του χωριού στοχεύει στην ανάπτυξη της ευρύτερης περιοχής και την προσέλκυση επενδύσεων.

                                                                                    Video μορφής roadtrip του έργου 

Η πλακόστρωση και η ανάπτυξη

Η πλακόστρωση στο πάνω Λυγουριό φαίνεται να είναι ένα σημαντικό βήμα στο ευρύτερο σχέδιο για την ανάπτυξη. Αφορμή οι πολλές φθορές που υπήρχαν στο οδικό δίκτυο, προκαλώντας ουκ ολίγες φορές τα παράπονα των κατοίκων και την αδιαφορία των επισκεπτών. Το εγκαταλελειμμένο ιστορικό τμήμα του χωριού, με τα διαλυμένα, όλο μπαλώματα στενά δρομάκια με τις πρόχειρες – κατά καιρούς - επεμβάσεις βελτίωσης είχε ως αποτέλεσμα να είναι δύσκολη η κυκλοφορία τόσο των πεζών, όσο και των οχημάτων. Ούτε λόγος φυσικά για σύγχρονο φωτισμό, κάτι που δυσχέραινε ακόμα περισσότερο την ζωή εκεί.

Η κατασκευή πλακόστρωτου στους δρόμους με νέες προδιαγραφές και αντιολισθητικές ιδιότητες, η τοποθέτηση χαμηλών φώτων με σκοπό τον πιο «έντονο» φωτισμό και την δημιουργία ζώνης όδευσης τυφλών, άλλαξε μονομιάς το τοπίο.

                                                                                    Podcast με τον εκδότη Ιωάννη Σαρρή

Σε δηλώσεις του ο Ιωάννης Σαρρής, πρώην εκδότης τοπικής εφημερίδας, κάνει λόγο για μία συντονισμένη προσπάθεια αναβάθμισης του χωριού από παλιότερα: « Όσο αφορά για τον εξωραϊσμό που αυτή την στιγμή πραγματοποιείται, πράγματι αποτελεί μία ευθύνη και οπωσδήποτε μία πρωτοβουλία του Δήμου και όχι των κατοίκων. Είναι μία πρωτοβουλία της δημοτικής αρχής το συγκεκριμένο έργο, που έχει ως αποτέλεσμα να αλλάξει όψη ο ιστορικός, θα λέγαμε, άνω οικισμός του Λυγουρίου, αφού θα μπορούσαμε να πούμε ότι το Λυγουριό χωρίζεται σε δύο ιστορικούς περιόδους: Η πρώτη ιστορική περίοδος είναι το παλιό γεωργο-κτηνοτροφικό χωριό, κατά κάποιο τρόπο, που συνδεόταν με τις γεωκτηνοτροφικές ασχολίες και δραστηριότητες. Η βασική παραγωγή ήταν το ελαιόλαδο, αλλά μετά το 1955 με την καθιέρωση του θεσμού του φεστιβάλ αυτό άλλαξε. Και πιο παλιά περνούσαν επισκέπτες από το Λυγουριό για να πάνε στο Ασκληπιείο της Επιδαύρου, αλλά μετά το 1955 έχουμε και τον θεσμό των Επιδαυρίων που άλλαξε την ζωή μας. Να φανταστούμε ότι καταργήθηκε η μετανάστευση για το Λυγουριό. Έπαψαν να φεύγουν οι άνθρωποι και να μένουν εδώ, γιατί άρχισαν να βρίσκουν θέσεις εργασίας αφενός και ενδιαφέρον ζωής». Συνεχίζοντας αναφέρει: «Σχετικά με τον εξωραϊσμό του χωριού θα γίνουν κι άλλα βήματα από ό,τι μαθαίνουμε, όπως αυτό που αναφέρθηκε ότι οι δρόμοι θα πάρουν ονόματα διάσημων καλλιτεχνών και γενικά ανθρώπων που στήριξαν και στηρίζουν το φεστιβάλ. Αυτή θα είναι η προοπτική και τα επόμενα βήματα που φαντάζομαι ότι θα γίνουν».

Προσέλκυση επενδύσεων

Το γενικότερο έργο ανάπλασης επέφερε βελτίωση της αισθητικής του χώρου και καλύτερη οργάνωση των υπογείων δικτύων (ύδρευση, αποχέτευση, παροχές οικιακής σύνδεσης). Η ανάπλαση του άνω χωριού αποτελεί ένα μέρος του γενικότερου σχεδίου ανάπλασης του Δήμου που σκοπό έχει την προσέλκυση ιδιωτικών κεφαλαίων στο χωριό, την ανάπτυξη της περιοχής και την ενεργοποίηση των νέων, ώστε να ασχοληθούν ενεργά με τον τόπο τους. Η δημιουργία ενός περιβάλλοντος που θα είναι ευχάριστο τόσο στους κατοίκους, όσο και στους επισκέπτες, έχει απώτερο σκοπό την προσέλκυση επιπλέον επισκεπτών, και αποτελεί κυριότερο στόχο του Δήμου.

                                               Podcast με Δήμαρχο Επιδαύρου Τάσο Χρόνη

Σε συνέντευξη που παραχώρησε ο Δήμαρχος Επιδαύρου Τάσος Χρόνης ανέλυσε του στόχους της ανάπλασης και τί πρέπει να ακολουθήσει: «Στοχεύει στην ανάδειξη του άνω χωριού, το οποίο έχει πολλά πετρόκτιστα σπίτια, με τα πιο πολλά να είναι εγκαταλελειμμένα. Με το ξεκίνημα αυτής της ανάπλασης φτιάχνονται πολλά σπίτια, χωρίς να χαλούν την τοιχοποιία τους, δηλαδή αναβαθμίζονται διαρκώς χωρίς να χαλούν τα παραδοσιακά τους στοιχεία. Αυτή είναι και η δική μας στόχευση, να γίνει αυτός ο οικισμός στο μάτι του επισκέπτη πιο παραδοσιακός και να μπορεί κάποιος να τον περπατήσει και να δει πώς ήταν η περιοχή με την ιδιαιτερότητα και την ομορφιά που έχει αυτό το κομμάτι». Για την καθημερινότητα στο πάνω χωριό αναφέρει: «Παράλληλα με το έργο λύνονται αρκετά ζητήματα που έχουν να κάνουν με την καθημερινότητα των πολιτών. Ένα από αυτά είναι ότι υπάρχει μία προσπάθεια απορροής των όμβριων με φυσικές κλήσεις προς τον κεντρικό δρόμο και ουσιαστικά η περιοχή οργανώνεται με σκοπό να γίνει μία περιοχή ήπιας κυκλοφορίας, με ότι αυτό συνεπάγεται για την πεζοδρόμηση ή αν θέλετε την καλύτερη διέλευση των κατοίκων ή των επισκεπτών».

Συνεχίζοντας ο Δήμαρχος Επιδαύρου επισημαίνει ότι η ανάπλαση του άνω χωριού δεν αποτελεί μία μεμονωμένη προσπάθεια, αλλά μέρος ενός οράματος για γενικότερη αναβάθμιση της περιοχής: «Υπάρχει έντονος φωτισμός, πυκνός, και κυρίως χαμηλός που  αναδεικνύει την περιοχή και υπάρχει ένα μεγαλύτερο αίσθημα ασφάλειας για τους κατοίκους. Στόχος μας είναι να δώσουμε στους πολίτες ένα κίνητρο να περπατήσουν. Υπάρχει μία σκέψη μαζί με τον κεντρικό δρόμο να γίνουν τοπόσημα, κάποια σημεία που θα αναδεικνύουν την ιστορία και του φεστιβάλ και του αρχαίου θεάτρου, αλλά και γενικότερα του Λυγουριού μέσα από το πρίσμα της αρχαίας τραγωδίας και του αρχαίου θεάτρου. Αυτό, εφόσον υπάρχει μία χαρτογράφηση, θα κάνει τον επισκέπτη να προσπεράσει ολόκληρο το κομμάτι και έτσι να δημιουργηθούν επιχειρήσεις, είτε είναι εστίαση, είτε να υπάρξουν ενοικιαζόμενα δωμάτια, καθώς ένα πρόβλημα που έχει το Λυγουριό είναι ότι ο αριθμός των ξενοδοχείων είναι μικρός και δεν είναι σε θέση να φιλοξενήσει μεγάλο αριθμό επισκεπτών. Στόχος μας είναι να γυρίσει η νέα γενιά στον τόπο, γιατί η νέα γενιά ξέρει να δημιουργήσει. Αυτό που μπορεί να γίνει συμπληρωματικά με τα άλλες περιοχές που έχουμε, όπως η Νέα Επίδαυρος η οποία είναι το χωριό που έχει γίνει η πρώτη συνέλευση και μάλιστα σε λίγες ημέρες παραδίδεται το ανακαινισμένο Βυζαντινό Κάστρο, αλλά και το Μουσείο που υπήρχε ήδη, συνεχίζει να λειτουργεί. Η Αρχαία Επίδαυρος με το Μικρό Θέατρο, αλλά και το κομμάτι το παραλιακό. Όλα αυτά θέλουμε να τα παντρέψουμε και να ξέρει ο καθένας ότι μπορεί να έρθει στην περιοχή μας, στο Λυγουριό, στην Επίδαυρο και να μπορέσει να μείνει όχι σαν απλός επισκέπτης, αλλά ως παρατηρητής και να γυρίσει όλα τα χωριά».

Για τον ρόλο της πολιτείας και αν υπάρχει ανάγκη ενίσχυσης από τον ιδιωτικό τομέα δηλώνει: «Φυσικά χρειάζεται. Η πολιτεία μπορεί να κάνει μόνο τις υποδομές και τίποτα άλλο. Τα υπόλοιπα μπορεί να τα κάνει μόνο ο ιδιώτης, ο οποίος πρέπει να δει ένα κίνητρο. Εμείς ομορφαίνουμε τον τόπο, παρέχουμε τις υποδομές και περιμένουμε την ιδιωτική πρωτοβουλία».

Γκάτζιος Μάριος Ηρακλής

Καραγιάννης Λάμπρος